شهر مشهد از گذشته، محلات بزرگ و کوچک بسیاری داشت، که بسیاری از آن ها توانسته اند در گذر سال ها همچنان به حیات خود ادامه دهند. روز به روز با توسعه شهر مشهد و افتادن نام های محلات جدید بر سر زبان ها، هنوز یاد این محلات قدیمی در ذهن اهالی شهر زنده است، چرا که این کوچه ها و خیابان ها گنجینه فرهنگی و هویتی شهر مشهد می باشند.
یکی از این محلات قدیمی مشهد، محله ارگ است، که مانند شناسنامه ای نام های بسیار را در صفحات خود ثبت نموده است. اگرچه عمر این محله به سال های بسیار دور می رسد، اما نامش همچنان زنده است، و یادش در خاطر بسیاری سبزمانده است .کافه رستوان حوالی در این محله قرار گرفته است.
البته محله ارگ نامش را از همجواری با مقر حکومتی (ارگ) به دست آورده، و به همین سبب تا همین چند دهه پیش ارج و اهمیت ویژه ای داشت. با اینکه به لحاظ بافت شهری این محله بخش کوچکی از شهر را به خود اختصاص داد، اما از منظر پایگاه اجتماعی- اقتصادی اهمیت فراوانی داشت. در این محله عده ای از افراد با نفوذ و طبقات بالادست شهری سکونت می کردند. همچنین این مسئله به تدریج زمان آن قدر اهمیت پیدا کرد که در میان اهالی شهر صفت «ارگی» برای افراد ساکن در این منطقه و یا هر شهروند خوش پوشی رایج شد. از آنجایی که محله ارگ در دوره پهلوی دوم به طبقات بالا دست و مرفه تعلق داشته، با پیشرفت خوبی همراه شده است، و اکنون نیز بسیاری از مراکز مهم و دولتی شهر مشهد نظیر بانک ملی، هلال احمر، اداره دارایی، شهرداری، اتاق تجارت، هتل پارس، ستاد ارتش، اداره ثبت، پست و تلگراف، باغ ملی، ساختمان چهار طبقه، و میدان ارگ در این خیابان قرار دارند، و یکی از مهمترین خیابان‌های مشهد به شمار می رود. بیشترین آثاری که در شهر مشهد به ثبت ملی رسیده‌اند در این خیابان قرار دارند.
قلعه ارگ مشهد که قدمت آن به دوران شاه سلطان حسین صفوی (قرن دوازدهم هجری قمری/نیمه نخست قرن هجدهم میلادی) می رسد، اکنون از آن برج و بارویی باقی نیست! این ارگ در جنوب غربی مشهد در سمت شرقی یکی از دروازه های ورودی مشهد به نام دروازه سراب، گویا توسط ملک محمود سیستانی حاکم تون (فردوس امروزی) ساخته شده بود. اگر کسی از جنوب شرقی می خواست وارد مشهد شود، باید از ارگ حکومتی می گذشت؛ به همین جهت این ورودی شهر را دروازه ارگ می گفتند.
«ایست ویک» دیپلمات انگلیسی که در زمان تولیت مشیرالدوله در عهد قاجار به مشهد سفر کرده است، درباره موقعیت این ارگ می‌نویسد:
«پس از گذشتن از باغ‌های زیبا به دروازه ارگ رسیدیم. در اینجا زمینِ ناهموار و خندق عریض شهر بود که درصورت لزوم می‌توانستند آن را از آب انبارها و قنات‌های پیرامون شهر پر کنند. کمی دورتر، ارگ حکومتی قرار داشت. در اینجا دیوار شهر به بلندی ۲۵پا می‌رسید.»
البته تا زمان نادر قلی افشار، حاکم نشین مشهد، همان محله چهارباغ بود اما پس از نادر، مقر حاکم، در ارگ یاد شده قرار گرفت. بنای این ارگ را که اکنون اثری از آن باقی نمانده است، برای آخرین‌بار عباس‌میرزا (پسر ناصرالدین‌شاه) مرمت کرد، و این ارگ باغ و جایگاه اصلی والی خراسان شد.
در حد فاصل تاج گذاری رضاشاه در سال ۱۳۰۵ تا سال ۱۳۱۲ خورشیدی زمان برگزاری کنگره ی بین المللی حکیم توس فردوسی ، شهر مشهد وارد دوران نوسازی و تجدد گردید. احداث خیابان پهلوی (امام خمینی امروزی) در اراضی ارگ حکومتی در سال ۱۳۱۰ خورشیدی ، علی رغم نام پهلوی به ارگ مشهور شد .
این خیابان تا سال ۱۳۵۰ خورشیدی با داشتن زیباترین مغازه ها ، کافه ها ، کلوپ ها ، رستوران ها و سینما ها و باشگاه افسران و… از بهترین مناطق مشهد بود.
